Przejdź do treści
prof. dr hab. Andrzej Jan Ochocki
Dyscyplina: nauki socjologiczne
Instytut: Nauk Socjologicznych

W latach 1998 – 2004 pełnił funkcję prodziekana ds. studenckich na Wydziale Nauk Historycznych i Społecznych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Od 2006 roku pełnił funkcję kierownika Katedry Demografii i Statystyki, a następnie Kierownika Katedry Metodologii Badań i Analiz Socjologicznych WNHS UKSW. Był Przewodniczącym Wydziałowej Komisji Etyki Nauki i Zawodu. Pełnił także funkcje członka Senackiej Komisji ds. Finansów i członka Komisji ds. Nagród Naukowych Rektora UKSW. W latach 1993 – 1999 był z wyboru członkiem Komitetu Nauk Demograficznych Polskiej Akademii Nauk. Przez szereg lat pełnił również funkcje zastępcy redaktora naczelnego „Wiadomości Statystycznych”, członka Zarządu i Komisji Rewizyjnej Polskiego Towarzystwa Demograficznego, Rady Programowej „Roczników Naukowych Caritas”, Kolegium Ośrodka Sondaży Społecznych „Opinia” w Instytucie Statystyki Kościoła Katolickiego SAC w Warszawie, Rady Naukowej Uniwersyteckiego Czasopisma Socjologicznego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Współpracował z Instytutem Gospodarstwa Społecznego Szkoły Głównej Planowania i Statystyki i Ośrodkiem Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie. W latach 1984 – 2001 pracował w organach administracji państwowej: Urzędzie Rady Ministrów – w charakterze doradcy w zakresie polityki społecznej i kształtowania warunków życia gospodarstw domowych, dochodów z pracy i systemów emerytalnych; Głównym Urzędzie Statystycznym – na stanowisku dyrektora Departamentu Badań Społecznych i Demograficznych; Rządowym Centrum Studiów Strategicznych – na stanowisku dyrektora Departamentu Rozwoju Społecznego i sekretarza generalnego Rządowej Rady Ludnościowej.

Demograf. Profesor nauk humanistycznych. Absolwent Szkoły Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie (obecnie Szkoła  Główna Handlowa). Stopień naukowy doktora nauk ekonomicznych uzyskał w 1975 roku  za pracę p.t. Emigracja ludności z Polski do Republiki Federalnej Niemiec w latach 1952 – 1972, za którą otrzymał indywidualną nagrodę trzeciego stopnia Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki w 1975 roku. Promotorem pracy doktorskiej był prof. dr hab. Mikołaj Latuch. Stopień naukowy doktora habilitowanego w zakresie ekonomii – demografii  uzyskał w 1988 roku na Wydziale Społeczno-Ekonomicznym SGPiS na podstawie rozprawy p.t. Wpływ migracji na rozmieszczenie zasobów pracy w latach 1970 – 1983, przeprowadzonego kolokwium i wykładu na temat koncepcji transformacji demograficznej. Za wyróżnienie należy  uznać zamieszczenie noty bibliograficznej  rozprawy habilitacyjnej w Population Index i złożenie egzemplarza tekstu w bibliotece Princeton University  (1986, Vol. 54, No 105.69). Tytuł profesora nauk humanistycznych uzyskał w 2012 roku na wniosek Rady Wydziału Nauk Historycznych i Społecznych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. W dorobku naukowym wskazano m.in. książkę p.t. Ludność świata – powinność i kapitał.

Praca naukowo-dydaktyczna:

1969 – 1992: Szkoła Główna Planowania i Statystyki w Warszawie (obecnie: Szkoła  Główna Handlowa); asystent, adiunkt, docent – wykładowca statystyki i demografii,

1992 – 1996: Wyższa Szkoła Turystyki i Hotelarstwa w Warszawie; wykładowca statystyki i demografii,

1996 – 1999: Zakład Badań Statystyczno-Ekonomicznych, Polska Akademia Nauk, GUS; docent, badania n.t. harmonizacji  badań budżetów gospodarstw domowych z rachunkami narodowymi,

1997 – 2019: Akademia Teologii Katolickiej i Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie; profesor nadzwyczajny i zwyczajny; wykłady: statystyka, demografia, globalne procesy społeczne.

W latach 1977 – 1991 odbył staż zagraniczny w Instytucie Planowania Narodowego i  Kairskim Centrum Demograficznym w Egipcie (10 miesięcy), wizytę naukową w Uniwersytecie Ryukoku w Kioto (3 miesiące) oraz uczestniczył w wykładach i seminariach na temat integracji gospodarczej Unii Europejskiej w London School  of Economics and Politcal Science (1 miesiąc).

Osiągnięte kompetencje naukowe  znalazły swój wyraz w pracach eksperckich wykonanych w instytucjach międzynarodowych: w Banku Światowym –  w ramach projektu badania warunków życia ludności na Łotwie, Litwie i w Mołdawii (1994 – 1998); w Centrum Rozwoju Dziecka UNICEF we Florencji – w projekcie tworzenia bazy danych statystycznych w zakresie demografii, zdrowia i wyżywienia, ubóstwa i zagrożeń społecznych dzieci w krajach transformacji ustrojowej i gospodarczej (1993 – 1997).

W dniach 5 – 9 czerwca 2000 roku był członkiem delegacji rządu Rzeczypospolitej Polskiej na 23 Specjalną Sesję Zgromadzenia Ogólnego ONZ w Nowym Jorku, zatytułowaną: „Kobiety 2000: równość, rozwój i pokój w XXI wieku”. W czasie Sesji uczestniczył w pracach Ad Hoc Committee of the Whole, który redagował końcowy dokument p.n. Farther actions and initiatives to implement the Beijing Declaration and the Platform for Action.

Uczestniczył w przygotowaniu i organizacji I Kongresu Demograficznego w Polsce (2001 – 2002), któremu patronował Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Aleksander Kwaśniewski. W skład Komitetu Honorowego wchodzili: Premier RP Jerzy Buzek, Marszałek Sejmu RP Maciej Płażyński, Marszałek Senatu RP Alicja Grześkowiak, Prymas Polski ks. Kardynał Józef Glemp. Na zlecenie Komitetu Kongresu, którego był członkiem, opracował projekt  sesji inauguracyjnej i współredagował materiały zgłoszone na Kongres (publikacja p.t. Polska a Europa., Procesy demograficzne u progu XXI wieku, Warszawa 2001).

Jako przedstawiciel Polski uczestniczył w seminariach organizowanych przez Komitet ds. Ludności Rady Europy w Strasburgu. Prowadzone tam dyskusje dotyczyły m.in.: tematyki i treści ekspertyz demograficznych w nawiązaniu do sytuacji społecznej, zleconych przez Radę Europy w 2002 roku, opracowań naukowych na temat demograficznych implikacji wykluczenia społecznego oraz wypracowania stanowiska Rady Europy w sprawie realizacji postanowień Konferencji ONZ p.t. „Ludność i Rozwój” w Kairze (PA ICPD 94’).

W okresie pracy dydaktycznej wypromował pięciu doktorów nauk socjologicznych. Są to osoby:  dr Mikołaj Haponiuk,  dr Martyna Kawińska, dr Marek Fura, dr Marta Luty-Michalak, dr Olga Kotowska-Wójcik.

W Szkole Głównej Handlowej (d. SGPiS) był promotorem 19 prac magisterskich i 14  prac dyplomowych przygotowanych przez studentów I stopnia. W Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego wypromował 54 prace magisterskie do czerwca 2010 roku. Tematyka tych prac wiązała się z procesami demograficznymi oraz ważnymi kwestiami społecznymi. W 14 przewodach recenzował rozprawy doktorskie, których tematyka dotyczyła etosu pracy, religijności, postaw społecznych, polityki rodzinnej państwa, praw dziecka i pieczy zastępczej, bezrobocia oraz czynników rozwoju społeczności lokalnych.  Był recenzentem i członkiem komisji w przewodach habilitacyjnych i procedurach nadania tytułu profesora nauk humanistycznych.

Obszary badawcze to: teorie demograficzne, migracje zagraniczne i wewnętrzne, globalne procesy ludnościowe, polityka społeczna wobec rodziny. Badania i analizy naukowe dotyczyły głównie znaczenia procesów  demograficznych dla kształtowania polityki społecznej państwa, możliwości rozwiązywania problemów społecznych w nawiązaniu do koncepcji kapitału ludzkiego, zasad życia społecznego oraz powinności obywateli i państwa. Oto niektóre ważne ustalenia zrealizowanych badań i analiz naukowych.

Analiza porównawcza koncepcji przejścia demograficznego, ekonomicznej teorii ludności Alfreda Sauvy i  teorii dzietności Gary S. Becker’a dowiodła, że komplementarność tych ujęć teoretycznych pozwala w dostatecznym stopniu wyjaśnić uwarunkowania procesu zastępowalności pokoleń w sekularnych tendencjach rozrodczości w warunkach niskiej umieralności niemowląt w kolejnych generacjach oraz upowszechnienia metod regulacji urodzeń, planowania liczby potomstwa i odstępów proto- i intergenetycznych.  W społeczeństwach zamożnych zachodzi w gospodarstwie domowym interakcja między ilością dzieci a ich składnikiem jakościowym. Rosnące koszty alternatywne macierzyństwa i ojcostwa, czyli utracone dochody z pracy oraz wydatki na utrzymanie, ochronę zdrowia i wyksztalcenie dzieci wzmacniają tę zależność, powodując w efekcie proces zawężonej zastępowalności pokoleń, co oznacza, że kolejne pokolenia dzieci są mniej liczne niż pokolenia ich rodziców. W żadnym kraju europejskim nie udało się dotychczas przezwyciężyć tych zależności.

Problem godzenia funkcji rodzicielskiej z aspiracjami zawodowymi kobiet analizowano w retrospekcji trzydziestu lat w krajach europejskich w nawiązaniu do teorii korzyści komparatywnych. Na tej podstawie wysunięto hipotezę, że aktywność zawodowa  matek wychowujących małe dzieci jest uwarunkowana zarówno poziomem dobrobytu danego społeczeństwa, jak i rozwiązaniami w polityce rodzinnej, a także stopniem upowszechnienia partnerskiego modelu rodziny nuklearnej.  Zależności te wpływają na postawy i zachowania prokreacyjne małżeństw.

Analiza doświadczeń krajów europejskich była podstawą opracowania modelu polityki rodzinnej państwa, który zawiera następujące elementy: zasady aksjologiczne, prawa rodziców i dziecka, zasady  kierowania transferów społecznych do rodzin z dziećmi, zakres, kryteria i źródła finasowania świadczeń rodzinnych, określenie podmiotów polityki rodzinnej.

Autorski model międzypokoleniowej redystrybucji dochodów pozwolił ukazać demograficzne, społeczne i ekonomiczne uwarunkowania  publicznych transferów międzypokoleniowych i funduszy emerytalnych. Z modelu tego wynika, że kluczowe znaczenie dla utrzymania równowagi  w procesie podziału dochodu narodowego w części przeznaczonej na spożycie mają relacje dynamiki: produktywności gospodarki, zatrudnienia i wynagrodzeń, liczebności populacji emerytów i poziomu emerytur. Są to ważne ustalenia w perspektywie starzenia się ludności poszczególnych krajów.

Opublikował ponad sto prac naukowych o różnym charakterze, których był autorem lub współautorem, w tym 12 w językach obcych: angielskim, niemieckim i czeskim. Są to: książki i monografie, artykuły w czasopismach naukowych, rozdziały w książkach i monografiach, teksty w księgach pamiątkowych, ekspertyzy naukowe, raporty badawcze,  recenzje książek i opracowań naukowych.  Publikacje charakteryzujące poszczególne działy to:

Ochocki A. (2015), Czynniki demograficzne a moralność, [w:] J. Mariański (red.), Leksykon socjologii moralności, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków.

Ochocki A. (2010), Ludność świata – powinność i kapitał, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa, ss. 203.

Ochocki A. (2008), Intergenerational Income Transfer Model, „Statistics in Transition”, An International Journal of the Polish Statistical Association,  vol. 9, no. 3, s. 561-570.

Ochocki A. (2005), Sytuacja demograficzna i społeczna rodzin w Polsce, „Roczniki Naukowe Caritas” 2004/2005, r. VIII/IX, s. 5-19.

Ochocki A. (2004), Kościół katolicki a sprawy publiczne w Polsce, [w:] W. Zdaniewicz, S.H. Zaręba (red.), Kościół katolicki na początku trzeciego tysiąclecia w opinii Polaków, Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC, Warszawa.

Ochocki A. (1999), Spisy duchowieństwa Kościoła katolickiego w Polsce (1971-1997), [w:] L. Adamczuk, E. Firlit, A. Ochocki, T. Zembrzuski (red.), Kościół – Socjologia – Statystyka, Księga jubileuszowa poświęcona księdzu profesorowi Witoldowi Zdaniewiczowi SAC, Wydawnictwo Fundacji Akademii Teologii Katolickiej, Warszawa.

Ochocki A. (1988), Migracje ludności jako przesłanka urbanizacji w Polsce, [w:] Procesy urbanizacyjne w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych, PAN KPZK, Warszawa.

Ochocki A. (1986), Wpływ migracji na rozmieszczenie zasobów pracy w latach 1970-1983, „Monografie i Opracowania”, nr 221/8, SGPiS, Warszawa, ss. 136.

Ochocki A. (1984), Recenzja: Philip Hauser, Robert W. Gardner, Aprodicio  A. Laquian, Salah El-Shaks, Population and the urban future, University of New York Press, Albany 1982; „Studia Demograficzne”, nr 1/1984.

Ochocki A. (1974), Emigracja ludności z Polski do Republiki Federalnej Niemiec w latach 1952-1972, Instytut Gospodarstwa Społecznego SGPiS, Warszawa, ss. 267.

Multimedia



prof. dr hab. Elżbieta Rekłajtis
Dyscyplina: nauki socjologiczne
Instytut: Nauk Socjologicznych
Pełnione funkcje: Kierownik Katedry Socjologii Kultury (1995-2011)

Elżbieta Rekłajtis – emerytowana prof. zw. dr hab., była zatrudniona jako kierownik Katedry Socjologii Kultury w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego na ówczesnym Wydziale Nauk Historycznych i Społecznych.

Studia wyższe z zakresu arabistyki i islamistyki w Instytucie Orientalistycznym na Wydziale Neofilologii Uniwersytetu Warszawskiego ukończyła w 1963 r. W 1965 r. rozpoczęła pracę w Pracowni Zagadnień Społecznych i Kulturowych PAN, kierowanej przez Józefa Chałasińskiego. W tym samym roku otrzymała stypendium doktorskie i od 1969 r. uczęszczała na seminarium w zakresie socjologii w Polskiej Akademii Nauk. Doktorat napisała pod kierunkiem prof. Józefa Chałasińskiego i w 1970 r. uzyskała stopień doktora nauk humanistycznych na podstawie dysertacji z zakresu socjologii kultury: Początki i rozwój idei narodu w Algierii w Instytucie Historii Kultury Materialnej PAN. Praca opublikowana została pod tytułem: Być narodem. Problemy kultury współczesnej Algierii (PWN, Warszawa 1971). Od 1970 r. pracowała jako adiunkt w Pracowni Zagadnień Społecznych i Kulturowych Afryki Współczesnej PAN (Późniejszy Zakład Krajów Pozaeuropejskich PAN). Stopień doktora habilitowanego w zakresie nauk humanistycznych otrzymała w Instytucie Orientalistycznym Wydziału Neofilologii UW w 1976 r. na podstawie rozprawy Maghreb współczesny. Z badań nad kontaktem i współrozwojem kultur, PWN Warszawa 1976 (recenzenci: prof. A Kłoskowska, prof. A. Zajączkowski, prof. T. Lewicki). W latach 1976-1992 była kierownikiem Pracowni Komunikacji Międzykulturowej i Kierownikiem Pracowni Afryki w ZKP PAN. Od 1992 pracowała w Akademii Teologii Katolickiej (obecnie Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie), na Wydziale Kościelnych Nauk Historycznych i Społecznych. W roku 1993 otrzymała stanowisko profesora nadzwyczajnego; w latach 1995-2011 była kierownikiem Katedry Socjologii Kultury w Instytucie Socjologii na WNHiS UKSW.

Tytuł profesora zwyczajnego dla prof. Elżbiety Rekłajtis został zatwierdzony przez Komisję ds. Stopni i Tytułów Naukowych w kwietniu 2005 r.

Pani Profesor Elżbieta Rekłajtis jako socjolog kultury specjalizuje się w dziedzinie komunikacji międzykulturowej i problematyce społeczno- kulturowej krajów arabskich Maghrebu i Bliskiego Wschodu. Współcześnie, w dobie zachodzących w Europie procesów migracyjnych, szczególnie ważny jest głos naukowców znających i rozumiejących kulturę arabską i konteksty zachodzących przemian. Podejmuje też refleksje nt. powiązanych tematycznie makroprocesów, m.in. kultury globalizującego się świata w świetle migracji.

Drugą, nie mniej ważną tematyką podejmowaną przez Panią Profesor jest specyfika kultury polskiej, ukształtowanej przez trudne warunki historyczne, które paradoksalnie wytworzyły pewną społeczną trwałość. Podkreślana jest odmienność od np. kultur opartych o języki uniwersalne. Pani Profesor prowadzi też refleksję nt. istoty polskiej kultury oraz jej roli w podtrzymywaniu tożsamości i godności wspólnoty narodowej.

Pani Profesor od 2011 roku udziela konsultacji, publikuje i przygotowuje recenzje wydawnicze i habilitacyjne.

Rekłajtis E. (2012), Mobility of religion and values in the conditions of globalization, „Politeja: pismo Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego”, nr 2, [cz. 1], s. 89-109.

Rekłajtis E., Wiśniewski R., Zdanowski J. (2010), (red.), Jedność i różnorodność. Kultura vs. Kultury, ASPRA- JR, Warszawa, ss. 465.

Rekłajtis E. (2009), przekład (z Przemysławem Nowogórskim) oraz wstęp do książki: Eugene Stockton, Dar Aborygenów (The Aboriginal Gift), Verbinum, Warszawa, ss. 228.

Rekłajtis E. (2008), Trudne początki Collegium Asiaticum według projektu O.S.M. Ryłły TJ i współczesne ślady jego dzieła, „Afryka, Azja, Ameryka Łacińska: studia i materiały”, t. 85, s. 117-129.

Rekłajtis E. (2003), Liban między wojną a pokojem. Problemy współczesności, Wydawnictwo Naukowe UKSW, Warszawa, ss. 250.

Rekłajtis E. (1993), Liban: korzenie i przyszłość pluralizmu kultury, Zakład Krajów Pozaeuropejskich PAN, Warszawa, ss. 106.

Rekłajtis E. (1987), Z problemów integracji i emancypacji kulturowej w Afryce, Zakład Krajów Pozaeuropejskich PAN, Ossolineum, Wrocław, ss. 54.

Rekłajtis E. (1976), Maghreb współczesny: z badań nad kontaktem i współrozwojem kultur, PWN, Warszawa, ss. 382.

Rekłajtis E. (1971), Być narodem: problemy kultury współczesnej Algierii, PWN, Warszawa, ss. 313.

Rekłajtis E. (1968), Rozwój szkolnictwa w Algierii, PWN, Warszawa, ss. 40.


ks. prof. dr hab. Henryk Skorowski
Dyscyplina: nauki socjologiczne
Instytut: Nauk Socjologicznych

Prodziekan Wydziału Nauk Historycznych i Społecznych w latach 1994 – 1996; Dziekan Wydziału w latach 1996 – 2005; Prorektor ds. ogólnych i badań naukowych w latach 2005 – 2010; Rektor UKSW w latach 2010 -2012; kierownik Katedry Teorii Państwa i Stosunków Międzynarodowych, kierownik Katedry Socjologii Procesów Społecznych, kierownik Katedry Socjologii Grup Etnicznych i Regionalizmu, kierownik Zakładu Socjologii Grup Etnicznych i Regionalizmu

Ks. prof. dr. hab. Henryk Skorowski, ur. 27.01. 1950r  w Rumi – socjolog. Jest znanym na arenie międzynarodowej i krajowej specjalistą w dziedzinie socjologii, politologii i katolickiej nauki społecznej oraz jednym z najlepszych znawców teorii regionalizmu oraz problematyki praw człowieka.

Posiada bogaty dorobek naukowy, dydaktyczny i organizacyjny: 35 publikacji książkowych, ponad 300 artykułów naukowych, recenzje oraz referaty na zagranicznych
i krajowych kongresach, sympozjach, seminariach. Wypromował 78 doktorów oraz ponad 400 magistrów.

Socjologia narodu, socjologia państwa, socjologia małych ojczyzn, socjologia praw człowieka, problematyka katolickiej nauki społecznej.

Skorowski H. (2020), Być u siebie. Regionalizm jako kategoria aksjologiczna integrująca i zabezpieczająca osobę w nowych przestrzeniach społeczno-kulturowych, Wydawnictwo Naukowe Muzeum Niepodległości, Warszawa, ss. 137.

Skorowski H. (2019), Aksjologiczne zagrożenia współczesnego świata przemocą wobec rodziny jako środowiska wychowania, [w:] II Kongres Rodziny. Szczęśliwe małżeństwo – szczęśliwa rodzina, (red.) H. Podolski, Centrum Zdrowia „Szansa”, Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „ADAM”, Warszawa, s. 13-44. (pobierz)

Skorowski H. (2018), Rodzina jako kategoria aksjologiczna,  [w:] I Kongres Rodziny. Szczęśliwe małżeństwo – szczęśliwa rodzina, (red.) H. Podolski, Centrum Zdrowia „Szansa”, Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „ADAM”, Warszawa, s. 13-36. (pobierz)

Skorowski H. (2018), Kultura mojej Europy, Wydawnictwo Spes, Kraków, ss. 162.

Skorowski H. (2017), Patriotyzm wyzwaniem współczesności. Wokół nowej koncepcji patriotyzmu, Wydawnictwo Spes, Kraków, ss. 55.

Skorowski H. (2009), Kościół a polskie spory okresu transformacji, Wydawnictwo Naukowe UKSW, Warszawa, ss. 288.

Skorowski H. (2007), Państwo w nauczaniu społecznym Kościoła, Krośnieńska Oficyna Wydawnicza, Krosno, ss. 285.

Skorowski H. (2006), Europa regionu. Regionalizm jako kategoria aksjologiczna, Krośnieńska Oficyna Wydawnicza, Krosno, ss. 287.

Skorowski H. (2006), Naród w nauczaniu społecznym Kościoła, Krośnieńska Oficyna Wydawnicza, Krosno, ss. 174.

Skorowski H. (2005), Moja Europa? Refleksje nad kulturowym wymiarem integracji europejskiej, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, Warszaw – Tarnów, ss. 267.

Skorowski H. (2005), Problematyka praw człowieka, Wydawnictwo Naukowe UKSW, Warszawa, ss. 374.

Skorowski H. (1992), Antropologiczno-etyczne aspekty regionalizmu, „Biuletyn Kwartalny Radomskiego Towarzystwa Naukowego”, z. 1/4, s. 9-23.

Multimedia